Van ERP naar Levend Systeem

Waarom de toekomst van besturing niet digitaal of analoog is, maar dialogisch

De kloof tussen besturing en besturingssysteem

In veel organisaties betekent het woord besturingssysteem vandaag de dag vooral: SAP HANA. Daarin ligt alles vast — processen, rapportages, KPI’s en workflows. Er is één versie van de waarheid. En toch hoor je op de werkvloer:

We hebben meer data dan ooit, maar het voelt niet alsof we echt grip hebben.

Wat hier zichtbaar wordt, is de kloof tussen besturing en besturingssysteem. SAP ordent de data, maar niet de dialoog. De cijfers kloppen, maar de betekenis verschilt. Het proces loopt, maar het gesprek stokt.

Het gevolg: de menselijke feedback-loop — waarin mensen samen begrijpen wat ze zien en wat ze ermee doen — valt stil. Er is controle, maar geen verbinding. Inzicht, maar geen beweging.

Stafford Beer: de grondlegger van management-cybernetica

Die spanning tussen systeem en leven hield de Britse cyberneticus Stafford Beer al in de jaren zestig bezig. Hij zag organisaties niet als machines, maar als levende systemen die — net als mensen — alleen kunnen overleven als ze leren van hun eigen feedback.

Beer ontwikkelde het Viable System Model (VSM): een blauwdruk van hoe informatie, betekenis en besluitvorming door een organisatie stromen. Hij onderscheidde vijf niveaus van besturing — van operatie tot missie — die samen een netwerk van feedback-lussen vormen.
Elke laag leert, reageert en past zich aan binnen zijn eigen context.

Zijn beroemde Project Cybersyn in Chili toonde dit in de praktijk: fabrieken stuurden dagelijks productiedata naar een centrale “Operations Room”. De computers leverden cijfers, maar het waren de mensen in de ruimte die er betekenis aan gaven en actie ondernamen.

Zijn inzicht was tijdloos:

Automation should liberate people to manage, not enslave them to machines.

Of zoals Beer het samenvatte: Meaning before measure. Automatisering was nooit bedoeld om te beheersen, maar om mensen te bevrijden om te denken, te leren en te handelen.

De realiteit vandaag: data zonder dialoog

Fast forward naar vandaag. Onze ERP-systemen zijn technologisch volmaakt, maar sociaal vaak leeg. Ze brengen orde in informatie, maar niet vanzelf in interpretatie.De feedback-loop van zien–begrijpen–handelen is verstoord.

SAP laat ons zien wat er gebeurt, maar niet waarom het gebeurt en nog minder wat we ermee doen. De cijfers vertellen het verhaal, maar niemand stelt nog de vraag wat het betekent.

Dat is de paradox van onze tijd: hoe meer we digitaliseren, hoe minder we elkaar echt verstaan.

LeanDialogue® Groeimodel: betekenis als missing link

Het LeanDialogue® Groeimodel vult precies die ontbrekende helft van besturing aan:
de sociale intelligentie die nodig is om data om te zetten in gedrag.

Waar SAP de fysieke kant van besturing verzorgt, brengt LeanDialogue® de sociale kant tot leven. Het model levert drie praktische denkkaders die leiders helpen om betekenis, eigenaarschap en lerend vermogen te organiseren op de werkvloer — eenvoudig, maar krachtig.

1. Anders Kijken — de LeanDialogue® Room

Vanuit het LeanDialogue® leiderschap raamwerk spreken we over transparantie en dialoog. De ‘Dialoog ruimte’ maakt de structuur van feedback zichtbaar, of transparant zoals wij zeggen. Data uit SAP wordt hier vertaald naar de context van het team. In de dialoog wordt betekenis en actie toegevoegd. De Dialoog ruimte laat zien wat Stafford Beer bedoelde met een levend systeem waarin informatie en gedrag elkaar continu versterken.

2. Anders Vragen — het LeanDialogue® Kompas

Het Kompas ordent de sociale logica van de dialoog. Het helpt leiders bepalen welke dialoog nu centraal staat en welke rol daarbij past. Zo sturen ze niet langer op cijfers, maar op bewustwording en eigenaarschap — precies wat Beer “leren” noemde in plaats van “controleren”.

3. Anders Denken — de Psychologie van de LeanDialogue®

Het derde denkkader richt zich op de binnenwereld van de leider: focus, houding en mindset.
Want besturing begint bij de manier waarop je luistert, interpreteert en reageert.
Door deze interne dialoog te ordenen, wordt het leiderschap congruent met de feedback-cultuur die je wilt bouwen.

Samen vormen deze drie denkkaders een sociaal besturingssysteem dat ERP-data omzet in betekenisvolle beweging.

De nieuwe besturing: digitaal én dialogisch

Waar SAP het digitale zenuwstelsel vormt, geeft LeanDialogue® de organisatie haar sociale brein terug.Zo wordt besturing niet langer iets wat je instelt, maar iets wat leeft.

De kern

Het LeanDialogue® Groeimodel is de praktische vertaling van Stafford Beer’s wetenschap, de menselijke software die het digitale systeem betekenis geeft.

Het helpt leiders anders te kijken, anders te vragen en anders te denken, zodat data niet langer eindpunt is, maar startpunt van groei.

Benieuwd hoe dit in jouw organisatie zou kunnen gaan werken? 

Ik vertel graag meer over hoe het Viable System Model van Stafford Beer zich laat vertalen naar de praktijk van performance management, en hoe je met het LeanDialogue® Groeimodel sociale intelligentie kunt vormgeven over meerdere lagen van besturing die elkaar spiegelen en versterken.

Stuur me gerust een persoonlijk bericht als je benieuwd bent hoe jouw organisatie van ERP-transparantie naar echte dialoog kan bewegen.